09.09.2016
W dniu 8 września 2016r. w Krakowie, w ICE Kraków Congress Centre, pod hasłem przewodnim: „Zarządzanie miejskim obszarami funkcjonalnymi”, odbyła się konferencja, organizowana przez Stowarzyszenie Metropolia Krakowska. W konferencji wzięło udział blisko 220 osób, w tym między innymi przedstawiciele jednostek samorządów terytorialnych, administracji rządowej, urzędów Marszałkowskich, instytucji zarządzających właściwymi programami operacyjnymi, związków Zintegrowanych Instytucji Terytorialnych, przedstawiciele partnerów społeczno-gospodarczych oraz środowiska naukowego.
Podstawowym celem konferencji była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk z zakresu zarządzania obszarami miejskimi w szerokim ujęciu – z udziałem gości reprezentujących obszary funkcjonalne z terenu Polski.
Wydarzeniem towarzyszącym konferencji było, zorganizowane przez Gminę Miejską Kraków, Stowarzyszenie Metropolia Krakowska oraz Politechnikę Krakowską, posiedzenie Komisji Transportu ZMP, które rozpoczęło się w dniu 7.09.br.
Konferencję otworzył P. Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Metropolia Krakowska. Wprowadzenie do konferencji stanowił wykład prof. Aleksandra Noworóla pt. Wyzwania związane z zarządzaniem miejskimi obszarami funkcjonalnymi.
Program obu wydarzeń, składał się z trzech części: transport, przestrzeń i rozwój.
Bez wątpienia jednym z najistotniejszych aspektów wzajemnych powiązań międzygminnych jest system transportowy na obszarach funkcjonalnych, czy wręcz metropolitarnych, ze szczególnym uwzględnieniem styku miasta centralnego i gmin ościennych. Jak wiadomo Kraków stanowi główne źródło miejsc pracy oraz jest ośrodkiem edukacyjnym dla mieszkańców okolicznych gmin. Według dostępnych danych (NSP 2011) przepływ pracowników między Krakowem i gminami województwa małopolskiego kształtował się na poziomie 91 tys. osób, z czego 25,3 tys. stanowiły osoby z gmin strefy podmiejskiej Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego. Podobną liczbę stanowią uczniowie dojeżdżający codziennie do krakowskich szkół. W takiej sytuacji ogromnym wyzwaniem jest organizacja sprawnego i komfortowego transportu publicznego, usprawnienie ruchu na głównych arteriach wlotowych/wylotowych, czy też zaplanowanie i budowa parkingów na obrzeżach miasta. Tak więc proces rozlewania się miast i związany z tym narastający problem obsługi transportowej obszarów o niskiej gęstości zaludnienia, staje się kluczowym czynnikiem determinującym zasady działania systemu transportowego.
Kolejnym istotnym elementem wzajemnych relacji pomiędzy miastem centralnym a strefą podmiejską jest zagospodarowanie przestrzenne. Spotykamy się tutaj ze zjawiskiem suburbanizacji jako procesem przenoszenia życia miejskiego poza miasto, na tereny w jego sąsiedztwie. Szczególną formą suburbanizacji jest rozlewanie się miasta (urban sprawl), czyli proces zagospodarowywania terenów wiejskich, poza zwartą, bardziej intensywnie użytkowaną częścią strefy podmiejskiej. Zagospodarowanie to cechuje rozproszona lokalizacja domów, usług oraz miejsc pracy, połączonych z nadmiernie rozbudowaną i niefunkcjonalną siecią dróg. Skutkiem braku powiązania polityki przestrzennej z realnymi możliwościami rozwoju struktury osadniczej jest silne uzależnienie mieszkańców tych terenów od samochodu w przemieszczaniu się w obrębie obszaru metropolitalnego. Wpływa to niekorzystnie na komfort ich życia a dodatkowo powoduje „wyizolowanie” nowych mieszkańców z lokalnej społeczności. Realia pokazują, że w kontekście projektowania przestrzeni istnieje potrzeba planowania strategicznego i zintegrowanego skierowanego na obszary funkcjonalne. Konieczna jest również koordynacja polityk przestrzennych – sprzyjająca realizacji polityki miasta zwartego i zapobiegająca zjawisku urban sprawl.
Wreszcie ostatni, ale nie najmniej istotny temat, który został poruszony podczas spotkania w Krakowie – rozwój. Rozwój obszarów funkcjonalnych – metropolii – w gospodarce informacyjnej opiera się na trzech wzajemnie uzupełniających się filarach. Pierwszym z nich jest działalność korporacji transnarodowych, w tym firm działających w sektorze zaawansowanych usług dla przedsiębiorstw. Drugi związany jest z przemysłami zaawansowanymi technologicznie, a także przemysłami kreatywnymi, co może skutkować procesami re-industrializacji gospodarki metropolii. Trzeci obejmuje funkcje kulturalno-handlowe, w tym również ich znaczenie dla rozwoju sektora turystycznego. Ze względu na znaczenie obszarów miejskich w gospodarce kraju koniecznym jest zadanie sobie pytań o to, jakie działania należy podjąć dla stworzenia warunków dla skutecznego, efektywnego i partnerskiego zarządzania rozwojem w miejskich obszarów funkcjonalnych oraz odbudowy ich zdolności do rozwoju poprzez rewitalizację zdegradowanych społecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich.
W ramach poszczególnych paneli wystąpili przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Komisji Transportu, Zespołu ds. Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, Krakowskiego Stowarzyszenia Przestrzeń-Ludzie-Miasto, Stowarzyszenia Metropolia Poznań, Ministerstwa Rozwoju, Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego, środowisk naukowych oraz Urzędu Miasta Krakowa i Gmin członkowskich Stowarzyszenia Metropolia Krakowska.
